-
NY TALENTAKO
Fredy JAOFERA
Poète
Ancien Premier Secrétaire
de l'Union des Poètes et Ecrivains Malagasy (HAVATSA)
Co-Fondateur et Premier Vice-Président
de l'Union des Poètes et Ecrivains Malagasy section France
Membre de l'Association des Poètes des Afriques et d'Ailleurs
Chevalier de l'Ordre des Arts, des Lettres et de la Culture
par la République de Madagascar
ANDRIAMANITRA
Andriamanitra irery
no mahita ny ato am-poko
ka mbola nahay nijery
fony tojo izay toloko.
Andriamanitra ihany
no mahita ny ato an-tsaiko
ka atokisako avy hatrany
rehefa reraka ny aiko.
Andriamanitra Tsitoha
no mibaiko itony fiainako
ka n'inona n'inona manjo
mbola Izy no itarainako.
Andriamanitra tsy foy
no mitarika ny lalako
ka na tsisy izay fivoy,
mbola Izy no tsy halako.
Fredy JAOFERA
AOKA IZAY
Aoka izay, ry tiako,
ny manao izay mankarary ;
aoka izay fa fijaliako
'ty mba andro tsy manjary.
Aoka izay, malala,
ny mandrotsaka tomany ;
aoka izay fa tsy mba hiala
'lay anao irery ihany.
Aoka izay, ry mamiko,
ny manao izay mampahory ;
aoka izay fa mbola halamiko
'reo mitondra sorisory.
Fredy JAOFERA
NY FOTOANA
Ny fotoana
no nanafoana
ny tsiarom-pitia
fa tsy mba ninia.
Ny fotoana
no nahamoana
'reo androntsika
raha tsy mikiaka.
Ny fotoana
no nanoloana
nanova ny lasa
ho to izay kinasa.
Ny fotoana
tsy hay ahoana
no nampanadino
anao ka halalino.
Fredy JAOFERA
RAKI-MALALA
Tsy afa-miala,
mamelovelo
matoa atoraka
'zay nihafiana ;
raki-malala
ny alahelo
matoa aboraka
amin'ny tiana.
Fredy JAOFERA
VODY SOBIKA
Ny vody sobika
manan-tandrify,
na hitantsika
fa ratsy nify.
Ny vody sobika,
tsy diso anjara,
na ratsy bika
sy maramara.
Ny vody sobika,
tsy very lalao,
na mety adika
fa osa be izao.
Ny vody sobika
ka misy mpitia,
na entin-driaka
sy very tabiha.
Fredy JAOFERA
NY HATSARAM-PANAHY
Soa ambony dia ambony
tsy mba fanao mosalahy ;
soa tsy mahalala lonjony
ny, hoe,hatsaram-panahy.
Harena tsy mety voasolo
fa laza sy mba rehareha ;
harena tsy ho bobongolo,
na aiza ny toerana aleha.
Tigetra mivoy hafaliana,
tsara ombieny hisalorana ;
tigetra manome fitahiana
sy lalana tokony hizorana.
Ezaho ny hatsaram-panahy
fa toetra tsara ho tadidy ;
ezaho re ka aza manahy
fa tanjona iray sarobidy.Fredy JAOFERA
TANTARA
Tantara ny vita,
ry olo-nandalo,
matoa aho nita
fa dia natakalo.
Tantara ny lasa
ka hafa ny anio
fa be ny kinasa
tsy misy tadio.
Tantara ny toky
ka fiainam-bao
no eto mamoky
ny zavatra atao.
Tantara ny fery
niarahana lava
ka any sy very
nisolo Mazava.
Fredy JAOFERANY LITERATIORA
Ny literatiora
dia zava-kanto
arovana mora
mbola hilanto.
Ny literatiora
dia tari-dalana,
tsy mpanakora
sy mpamalana.Ny literatiora
dia zava-tsoa
ilaina isan'ora
hanova tokoa.
Ny literatiora
dia fialamboly
vao goragora,
io mahangoly.
Ny literatiora
dia aina, rafeto,
mahafotsy rora
sy velona eto.
Fredy JAOFERAAMPITSO VAOVAO
Ampitso vaovao
tsara noho ny omaly
no tiako ho anao
sy tsy mba misy jaly.
Ampitso vaovao
mahaliana lalandava
tsy ho tahaka izao
fa afaka hampisava.
Ampitso vaovao
sarobidy noho ny anio
tsy hilana raorao
fa ny rindra madiodio.
Ampitso vaovao
mahafinaritra tokoa
ka na inona atao
dia hitobaka ny soa.
Fredy JAOFERANOHO NY FITIAVANA
Raha nisalasala aho
dia noho ny fitiavana
fa tsy ny izao sy izao
na noho ny finiavana.
Raha nangingina aho
dia noho ny fitiavana
fa nisento ka anjakao
ny foko tia mihavana.
Raha nihenahena aho
dia noho ny fitiavana
fa voasedra ka fafao
ny fery tomandavana.
Raha nihafahafa aho
dia noho ny fitiavana
fa tsy adala ka avelao
ny ora ho fahasoavana.
Fredy JAOFERASAFONONOKA
Safononoka ny andro
misy anao miray fitia
sy indro fa mitandro
hampety koa ny dia.
Safononoka ny ainga
misy anao mamalifaly,
tsapa eto fa tsy lainga
sy feno ako te hamaly.
Safononoka ny hanta
misy anao mihirahira,
tsy mba mantamanta
na angano arira arira.
Safononoka ny mamy
misy anao mamolavola
indrindra rehefa samy
mahazo angolangola.
Fredy JAOFERAVAO MAINKA
Vao mainka mirehitra
'rony afom-pitiavana
tsy nisy mba nihevitra
fa mbola hihagoavana.
Vao mainka nitombo
'reny toky niarahana
navelako ho dombo,
na nivavavavahana.
Vao mainka nipoitra
'reny hiran'ny manina
nambara ho tsotsotra
fa maro nahafanina.
Vao mainka miverina
'reny sangy tsy lany
raha nantitranterina
ny hieritreritra any.
Fredy JAOFERANY FAHALEOVANTENA
Ny fahaleovantena dia vonim-pahafahana
hampiranga amin'izay ny mari-pivoarana
tsy ilaina hamoha fofom-panjanahana
nanageja antsika tsy nisy fitsaharana.
Ny fahaleovantena dia lalan-tsarobidy
hisondrotan'ny valalatsimandadiharona
fa tsy tarigetra na ambarako ho safidy
hanadinoana ny hafa fa eo re hanarona.
Ny fahaleovantena dia asa mavesatra
hahasoa ombieny an'ity tanindrazana
tadiavina hatrany mandra-pandrezatra
na mandra-pahavoky ny olona tazana.
Ny fahaleovantena dia fiaina misosa
tsy hanavakavahana an'iza fa tiako
mbola haharavo hatamin'ireo osa,
na aiza na aiza no zavatra iadiako.
Fredy JAOFERANY POETA,HONO !...
Ny poeta, hono,
olona efa adala
ka tsy mahajono
'reny soa mijoala.
Ny poeta, hono,
mpanonofy lava
ka tsy mahatono
ny tsara fa miava.
Ny poeta, hono,
mpirediredy foana
ka tsy mahavono
ny ainga mitaona.
Ny poeta, hono,
olona mahantra
ka tsy be ronono
sy tsy mba fiantra....
Kanefa,
Be ny tsy poeta
zara raha mahita
'zay mahatafita
fa mangetaheta !
Be ny tsy poeta
zara raha mahazo
'zay anjaram-bazo
fa toa mitetateta !
Be ny tsy poeta
toa tsy mahatody
'zay ilainy hisody,
na dia feno feta !
Be ny tsy poeta,
tsy mahalasa firy,
na tsy makadiry
'tony retareta !
Fredy JAOFERANY ELA NIARETAKO
Ny ela niaretako hatramin'izay
dia ny hananako hoavy tsy hisy tomany
ka hiravoravoan'ito fo te hahay
hibitaka ombieny haneho ny hatsarany.
Ny ela niaretako hatramin'izay
dia ny hananako taona tsy hisy tomika,
hisosasosan'ny vazo avo indray
hahasambatra foana sy hahasariaka.
Ny ela niaretako hatramin'izay
dia ny hananako andro tsy hisy tafiotra
hamotika lava ny sisa tsy may,
na aiza na aiza ary tsy hampiriodriotra.
Ny ela niaretako hatramin'izay
dia ny hananako angola tsy hisy tangena,
be rotsirotsy ary avy hampiray
'reo tiako rehetra mba tsy hampivembena.
Fredy JAOFERAONDRY BOTRY
Natositosika ny ondry botry
ka aza tezitra raha be akotry
'zay varinao manomboka eto
f'izany no fiainana ka raketo.
Mahaiza mionona f'izay natao
hamotika ho azy ny fiainanao
hikororoso tsy hita ambara
rehefa izay no, hoe, anjara.
Mahaiza mamindra fa ny vita
avy handrava sy tsy hahatafita
ary haneso sy hampivoraka
rehefa ny ratsy no natoraka.
Mahaiza migoka fa ny lasa
dia any ihany sy mbola miasa :
mitondra alahelo toa hafahafa,
tsy nahatongavako hifampitafa.
Fredy JAOFERAIZAO NO ORA
Izao no ora sitrako
hampiova ny lasa,
na dia tsy ritrako
ny ratra nikasa...
Izao no ora mamiko
hampihira ny taona,
na dia tsy voalamiko
ho tsiky eto foana.
Izao no ora tiako
hampiala ny mafy
fa saika fahoriako
tsy mba nampitafy.
Izao no ora tsara
hisaorako ny Avo
fa tsy diso anjara
nahazo fo miravo.
Fredy JAOFERAANGAMBA NISY IHANY
Niala nenina aho nanaja foana ombieny :
nitady izay nirina sy ny mamy lavareny,
nikendry sy nikatsaka izay mety nahasoa
anefa dia nompaina no nesoina tao am-po.
Angamba nisy ihany ny tsara izay nomena
ka nahoana loatra re no niova sy nivena :
tonga olon-kafa sy tsaroako toa vahiny,
nanodina ny saiko lasalasa ankehitriny ?
Angamba nisy ihany ny niraisantsika roa
ka nahoana re no toa namadika ahy tokoa :
nanimba sy nandrava ireo vitako orimbato
ho antsika irery etoana sy mamiko in-jato ?
Angamba nisy ihany ireo daty sy fotoana
nipetraka ho tantara sy hita mba nitaona
ka nahoana àry anio mampilafila lava,
nahatezitra ny foko hibedy lalandava ?
Fredy JAOFERANY FIAVONAVONANA
Tsarovy fa ny fiavonavonana,
tsy toetra mitondra mankaiza,
na rehefa eny am-bovonana
no misy anareo, ry sakaiza !
Ny tany ka fihodinkodinana
ka mahaiza mitandrina etoana,
na mihira sy be fanambinana
fa tsy hay izay ho fanesoana.
Malama avokoa sady maina
'zay diavina foana matetika
ka mahaiza ho tsara fiaina
sao dia ho ratsy fitetika !
Tsarovy fa ny fiavonavonana
tsy mitondra izay fihavanana
ka esory na tsara hotakonana
fa tsy hahitam-piadanana.
Fredy JAOFERA
AO ANATY
Ao anaty feo miranga,
andrenesam-pifaliana,
misy antso tena manga
antenaina tsy zoviana.
Ao anaty 'tony maso,
misy jery lalandava
tsy mitady ranomaso,
mahamirana ny tava.
Ao anaty fo mitia,
misy toky makadiry
tsy mamely, sanatria,
vao indro fa mitsiry.
Ao anaty 'tony saina ,
misy tsiaro tsy tafala,
misy nofy noderaina
any ihany sy mijoala.
Fredy JAOFERAMASINA
Masina ianao, ry teniko,
ka n'aiza n'aiza, arovako
toy ny anakandriamaso !...
Tsoriko aza na tsy afeniko
fa mbola anjara lovako
tsy ilana hasohaso.
Masina ianao, ry teniko,
ka tena hajaiko fatratra
mbola haharitra ela be ;
tiako toy ny reniko
fa teny tonga lafatra
ao am-poko, na tsy re.
Masina ianao, ry teniko,
ka tsy atakaloko mihitsy,
na rahoviana na rahoviana ;
eny, lafo ka tsy ho neniko
ny hanondrotra, na vitsy
'reo tokim-pitahiana.
Fredy JAOFERAREHEFA NY FIANARANA...
Rehefa ny fianarana
no tsy mba isasarana,
atao ambanin-javatra
sy ankahalaina fatratra
dia aza asiana nenina
rehefa mipenipenina.
Rehefa ny fianarana
no tsy mba nanitarana
ny soa tsy maintsy ilaina
ho entintsika miaina
dia aza taitra intsony
ra' toa tsy lasa ambony.
Rehefa ny fianarana
no tsy mbola iangarana
fa atao an-jorom-bala
vao misy ilay malala
dia aoka tsy hitomany
ra'rendrika avy hatrany.
Rehefa ny fianarana
no tsy mba nanazarana
ny saina anananao
fa "revy" sy lalao...
Tsy misy fahagagana
ny ditra re, mazàna.
Rehefa ny fianarana
no tsy mba namaharana
fa nasolo...Nanekena
ny vola aman-karena
dia 'zay ny anao no vita,
na miseho " mahitahita " !
Fredy JAOFERA